-
1 шаг
1. маҙым, атлам2. мзвуки шаговаяҡ тауыш(тар)ы3. мтемп движения при ходьбе, походкааҙым, йөрөш, атлауускорить шаг — аҙымды тиҙләтеү, тиҙерәк атлау
замедлить шаг — атлауҙы аҡрынайтыу, аҡрыныраҡ атлау
идти мелкими шагами — ваҡ аҙымдар менән атлау, ваҡ-ваҡ атлау
4. м перен.аҙым, хәрәкәт, сара5. м тех.аҙым, ара, ҙурлыҡчерепашьим шагом идти (двигаться) вперёд — бик яй үҫеү, бик бәләкәй уңыштарға ирешеү
в нескольких (двух, трёх) шагах — бик яҡын, эргәлә
на каждом шагу; что ни шаг — өҙлөкһөҙ, бер туҡтауһыҙ, аҙым һайын
один шаг (на шаг) от чего, до чего — бик яҡын
шаг за шагом: — 1) яй ғына, саҡ-саҡ
2) тайпылышһыҙ, эҙмә-эҙлекле рәүештә; шагом марш! — атларға!
отбивать (печатать, чеканить и т.п.) шаг — шаҡылдата баҫыу, матур итеп атлау
идти (шагать) шаг в шаг с кем — бер аяҡтан атлау, бер тактта атлау
сбиться с шага — тигеҙ атламау, такттан тайпылыу
ни на шаг; ни шагу — бер ҡайҙа ла, бер аҙым да
ни шагу назад (дальше, вперёд и т.п.) — урындан ҡуҙғалмаҫҡа
-
2 антикоммунизм
антикоммунизм (адамзат дамуының коммунистік келешегі бағытындағы теориялық негіздемелер мен практикалық қадамдарды теріске шығарушы алуан түрлі қоғамдық ағымдар мен күштердің жиынтығы) -
3 вышагивать
несов.; разг.атлау, атлап йөрөүэре йәки тигеҙ аҙымдар менән -
4 экономный
1. прил.һаҡсыл, йыйнаҡ, самалы, иҫәпсел, иҫәпләп тотоноусан2. прил.сдержанныйһаран3. прил.экономиялы, бәрәкәтле, аҙ сығымлы -
5 покрыть
1. сов.кого-чтоябыу, йәйеү, ҡаплау2. сов.кого; спец.оплодотворитьҡаплатыу, ҡасыртыу, тороҡтороу3. сов. чтосделать крышу над чем-л.ябыу4. сов. чтообитькөпләү, ҡаплау, тышлау5. сов. чтоҡаплау, ябыу6. сов. чтовозместить что-л. истраченноеҡаплау, түләп бөтөрөү7. сов. чтобаҫыу, баҫып (күмеп) китеү8. сов.кого-чтоскрытьбаҫырыу, йәшереү9. сов. чтопреодолеть какое-л. расстояниеүтеү10. сов. что; карт.баҫыу, ябыу -
6 оправдать
сов. кого-что; в разн. знач.аҡлау -
7 метр
I1. мметроҙонлоҡ үлсәү берәмеге2. мметрбер метр оҙонлоҡтағы линейкаII1. мметрәҙ. шиғырҙа баҫымлы һәм баҫымһыҙ ижектәрҙең билдәле рәүештә теҙелеүе2. м муз.метрмузыкаль тактта төрлө көстәге һуғымдарҙың дөрөҫ сиратлашыуы -
8 роспись
1. ж см. расписать 3 – расписывать2. жнастенная живописьрәсем, биҙәкстеналағы3. ж уст.письменный перечень чего-л.исемлек, теҙмә4. ж разг.подписьҡултамғазаверить росписью — ҡултамға ҡуйыу, ҡултамға менән раҫлау
-
9 свести
1. сов.етәкләп төшөрөү2. сов.сблизитьтоташтырыу, тура килтереү, йыйырыу, яҡынлаштырыу3. сов. что обычно безл.көҙән йыйырыу, тартышыу4. сов. разг.перевеститөшөрөү, күсереү5. сов. к чему, до чего, на чтоҡалдырыу, ҡыҫҡартыусвести на нет — юҡҡа сығарыу, юҡ булыу
свести счёты: — 1) иҫәп-хисапты өҙөү, иҫәпләшеү
2) үс алыу, үс ҡайтарыу6. сов.илтеү, илтеп ҡуйыу (ташлау)7. сов. разг. см. сводить8. сов.на кого-чтодать иное направлениебороу, бороп ебәреү9. сов.увести на другое местобороу10. сов. прост.йәшерен (урлап) алып китеү11. сов.юҡ итеү, бөтөрөүһипкел, тап, сөйәлгә ҡарата12. сов.во чтосоединить вместейыйыу, туплау, ҡушыу, төркөмләү13. сов. разг.ҡауыштырыу, осраштырыу, күрештереү -
10 сообразовать
сов., несов. что, с чем; книжн.ярашлы итеү, яраштырыу, тура килтереү -
11 соразмерить
сов. что, с чемтиңләштереү, яраштырыу, тура (самаһына) килтереү
См. также в других словарях:
шағымдар мен өтініштер кітабы — (Книга жалоб и заявлений) ҚР Қарулы Күштерінің Тәртіп туралы ережелеріне сәйкес әр әскери бөлімде, кемеде, мекемелерде, оқу орындарында болатын кітап. Әскери қызметшілерден түсетін барлық шағымдар мен өтініштер осы кітапқа енгізіледі. Мұнда әрбір … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
аралас зақымдар — (Комбинированные поражения) ядролық жарылыстың барлық немесе бірнеше зақымдау факторларының бір уақытта әсер етуі салдарынан адамның алған жарақаты. Аралас зақымдану жарақаттың үлкеюіне әкеліп соқтырады, сәулелену ауруы зақым мен күйіктің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
тәртіптік жарғы — (Дисциплинарный устав) онда әскери тәртіптің мәні мен негізгі талаптары, марапаттау және жазалау шаралары, командирлер мен басшы адамдардың құқығы, жауынгерлерден түскен шағымдар мен өтініштер және оларды қарау тәртібі баяндалған құжат … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
тәпсір — ар. зат. Құрандағы ұғымдар мен ондағы ескірген сөздердің мағынасын түсіндіретін анықтама, түсіндірме … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
Постмодернизм — (лат. рost – кейін, фр, moderne – жаңа, қазіргі) өнер, философия, психология, тарих, теология саласында және қазіргі мәдениеттің басқа сфераларындағы әр текті концепциялардың жиынтығы. Бұл термин XX ғ. басында Еуропада мәдени өзгерістерді… … Философиялық терминдердің сөздігі
Христиандық — (гр. Хristos помазанник Божий – маңдайына бақ қонған, Құдайдың сүйген құлы) – буддизм және исламмен қатар үш әлемдік діндердің бірі. Оның негізгі қайнар көздері Қасиетті Жазу – Інжіл (Библия ) және Қасиетті Аңыз – соборларда жасалған догматтар,… … Философиялық терминдердің сөздігі
Инь және Ян — бірін бірі толықтыратын екі күшті немесе өмірдің барлық аспектілері мен құбылыстарын қамтитын екі принципті білдіретін қытай философиясындағы ұғымдар. Инь жер, әйел бастама, қараңғылық түнек (тьма), енжарлық (пассивность) және жұту (поглощение)… … Философиялық терминдердің сөздігі
Философия — (гр.phileo – сүйемін + sophia – даналық: даналықты сүйемін, даналыққа құштарлы) – адам болмысының іргелі принциптері мен негіздері туралы, табиғатқа, қоғамға және рухани өмірдің барлық негізгі көріністеріне адам қатынасының ең жалпы мәнділік… … Философиялық терминдердің сөздігі
Антропоморфизм — (гр. аntropos – адам, morphe – форма, пішін) – табиғат құбылыстарына, жануарларға да адамдық қасиеттер тән деп және Құдайды да адам бейнесінде түсінетін ілім. Адамзаттық, халықтық дүниетанымдағы жаратылыс иелерін (Құдайды, періштелерді, мал жан… … Философиялық терминдердің сөздігі
Болмыс — – бүкіл әлемнің тұтастығын, дүние мен адамның бірлігін, тіршіліктің мәнісін білдіретін философиялық категория. Адамзат өзінің және қоршаған дүниенің бар екендігіне сенеді. Қарапайым санада болмыстың баламалары ретінде әлем, ғарыш, дүние, табиғат … Философиялық терминдердің сөздігі
Догматизм — (гр. dogma – пікір, ілім, шешім) – практика (тәжірибе) мен ғылымның жаңа мәліметтерін, орын мен уақыттың нақты жағдайларын есептемейтін, яғни шығармашылық даму мен ақиқаттың нақтылық принципін ескермей өзгеріссіз ұғымдар, формулаларды қолданатын… … Философиялық терминдердің сөздігі